,,Eska-Razem przeciw depresji”
Gmina Brody przyłączyła się do projektu Radia ,,Eska – Razem przeciw depresji”. Jest to edukacyjna kampania społeczna o zdrowiu psychicznym dzieci i młodzieży . Jej celem jest zwrócenie uwagi na zjawisko depresji w grupach wiekowych, które w potocznej świadomości, nie są kojarzone z tą chorobą. Dorośli bardzo często bagatelizują objawy depresji u swoich dzieci, wychodząc z założenia, że nie mogą one mieć przecież poważnych problemów. Zwykle traktują je jako zachowania wynikające z wieku dojrzewania lub jako efekt buntowania się przeciw stawianym granicom i oczekiwaniom. Niestety problem depresji wśród najmłodszych wciąż się pogłębia, stawiając przed rodzicami, opiekunami i nauczycielami coraz większe wyzwania. W związku z tym bardzo ważne jest, by wiedzieć na temat tej choroby jak najwięcej, tym bardziej, że w odniesieniu do dzieci i młodzieży ma ona nieco inne oblicze niż w przypadku dorosłych.
Według Narodowego Funduszu Zdrowia liczba niepełnoletnich pacjentów leczących się na zaburzenia lękowe oraz depresyjne wzrosła w ciągu ostatnich lat o 120%. Objawy tych zaburzeń są inne u dzieci niż u dorosłych Jak podaje najnowszy raport UNICEF (Keeley i in. 2021) na temat dobrostanu dzieci i młodzieży (stworzony na podstawie badań w 21 krajach na świecie), ponad 13% nastolatków w wieku 10–19 lat mierzy się ze zdiagnozowanymi zaburzeniami psychicznymi. To blisko 86 milionów młodych ludzi w wieku 15–19 lat i 80 milionów w wieku 10–14 lat na całym świecie. Przywołane liczby dowodzą, jak poważny jest to problem.
Nie jest łatwo zdiagnozować depresję u dzieci i młodzieży, ponieważ jej objawy mogą być traktowane jako normalne zmiany emocjonalne i psychologiczne zachodzące wraz z rozwojem dziecka i wkraczaniem w kolejne fazy dorastania. Do głównych jej objawów zalicza się smutek, poczucie beznadziejności i zmiany nastroju. Oznaki i objawy depresji u dzieci obejmują również wycofanie społeczne, rozdrażnienie lub złość oraz napady agresji. Pojawiają się zmiany w apetycie, brak koncentracji na codziennych czynnościach, zaburzenia snu, zmęczenie i niska energia. Oczywiście objawy nie są obligatoryjne we wszystkich przypadkach. Każdy przypadek powinien być więc rozpatrywany indywidualnie.
Należy podkreślić, że depresję u młodzieży i nastolatków może zdiagnozować tylko lekarz-psychiatra. Bardzo ważne jest wczesne skierowanie do specjalisty i zapewnienie wsparcia psychologa, gdyż ma to zasadniczy wpływ na skuteczność leczenia.
Rodzice i nauczyciele mogą jednak wcześniej dostrzec zachowana wskazujące na możliwość wystąpienia depresji. Zwykłe, ale zbyt częste, „pokładanie się” na ławce, „snucie się” czy nadmierna senność, powinny obudzić czujność. Uczniowie bardzo często zgłaszają przewlekłe zmęczenie i brak chęci do wszystkiego. Jednak depresja w tym wieku to również zachowania objawiające się pobudzeniem psychoruchowym, nerwowością, nadmiarem energii i brakiem umiejętności skupienia się. Te objawy nie kojarzą się z depresją, która u nastolatków przebiega zupełnie inaczej. W związku z tym rodzice długo nie dostrzegają choroby, szukają innych przyczyn zachowania dziecka, albo bagatelizują diagnozę.
Przyczyny depresji również są różnorodne. Najczęściej są to trudności rodzinne, stresujące doświadczenia życiowe, negatywny sposób postrzegania świata, obniżona samoocena, wykorzystywanie fizyczne lub emocjonalne, nadużycia lub zaniedbania ze strony rodziców, historia rodzinna depresji lub innych problemów ze zdrowiem psychicznym, traumatyczne wydarzenie, problemy w szkole, choroby i problemy zdrowotne.
W przypadku podejrzenia depresji należy z dzieckiem spokojnie porozmawiać i pozwolić mu na opowiedzenie o własnych odczuciach. Ważne jest, by nie krytykować i nie osądzać. Dziecko powinno poczuć się bezpiecznie. Jeśli niepokojący stan trwa dłużej niż dwa tygodnie konieczna jest wizyta u specjalisty – psychologa lub psychiatry.
Najważniejszym działaniem mającym na celu pomoc dziecku z depresją jest wsparcie go w jego trudnościach. Należy wykazać się zrozumieniem jego problemów i emocji, obdarzyć go empatią, zachęcać do rozmowy i opowiedzenia o swoich uczuciach.
Depresja u dzieci i młodzieży jest problemem, który będzie przyjmował coraz większe rozmiary. Wymaga czujności dorosłych i wieloaspektowego podejścia. Tylko wczesne zauważenie niepokojących sygnałów zapewni dziecku odpowiednie wsparcie i pomoc. Dlatego zachęcam do zapoznania się z materiałami w poniższych linkach:
https://www.eska.pl/razemprzeciwdepresjigminabrody/
https://www.eska.pl/razemprzeciwdepresji/
Wioletta Zbrożyna
PSYCHOLOG SZKOLNY
Najważniejszą osobą w pracy psychologa szkolnego jest uczeń, a najważniejszą wartością, jest jego szeroko pojmowany dobrostan psychiczny, fizyczny i społeczny.
To właśnie uczeń jest podmiotem wszystkich podejmowanych przez psychologa szkolnego działań. Mając na uwadze najlepiej pojęte dobro ucznia, każde podjęte przez psychologa działanie cechuje dyskrecja, wyważenie i wysoka etyka.
Należy także dodać, iż “tajemnicą zawodową” objęte są informacje uzyskane przez psychologa w związku z wykonywaniem przez niego czynności zawodowych. O ile to możliwe, tajemnicą zawodową objęty jest także sam fakt uczestniczenia w działaniach.” (Kodeks Etyki Zawodowej PTP). Oznacza to, że jeśli nie jest zagrożone zdrowie i życie podopiecznego – wszystkie pozyskane przez psychologa informacje są poufne.
Aby móc skorzystać z pomocy psychologa szkolnego, wystarczy umówić się na spotkanie. Natomiast, aby móc objąć ucznia długofalową pomocą psychologiczną niezbędna jest zgoda rodziców/ prawnych opiekunów.
W wyjątkowych sytuacjach, tj. gdy dobro dziecka jest zagrożone, a rodzic/prawny opiekun nie wyraża zgody, to taką zgodę może wyrazić sąd.
Do obowiązków psychologa szkolnego należy:
- prowadzenie badań i działań diagnostycznych uczniów, w tym diagnozowanie indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych uczniów w celu określenia mocnych stron, predyspozycji, zainteresowań i zdolnień uczniów oraz przyczyn niepowodzeń edukacyjnych lub trudności w funkcjonowaniu uczniów, w tym barier i ograniczeń utrudniających funkcjonowanie ucznia i jego uczestnictwo w życiu przedszkola, szkoły i placówki,
- diagnozowanie sytuacji wychowawczych w przedszkolu, szkole lub placówce w celu rozwiązywania problemów wychowawczych stanowiących barierę i ograniczających aktywne i pełne uczestnictwo ucznia w życiu przedszkola, szkoły i placówki,
- udzielanie uczniom pomocy psychologiczno – pedagogicznej w formach odpowiednich do rozpoznanych potrzeb,
- podejmowanie działań z zakresu profilaktyki uzależnień i innych problemów dzieci i młodzieży,
- minimalizowanie skutków zaburzeń rozwojowych, zapobieganie zaburzeniom zachowania oraz inicjowanie różnych form pomocy w środowisku przedszkolnym, szkolnym i pozaszkolnym uczniów,
- inicjowanie i prowadzenie działań mediacyjnych i interwencyjnych w sytuacjach kryzysowych,
- pomoc rodzicom i nauczycielom w rozpoznawaniu i rozwijaniu indywidualnych możliwości, predyspozycji i uzdolnień uczniów,
- wspieranie nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych i innych specjalistów w: rozpoznawaniu indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych uczniów w celu określenia mocnych stron, predyspozycji, zainteresowań i uzdolnień uczniów oraz przyczyn niepowodzeń edukacyjnych lub trudności w funkcjonowaniu uczniów, w tym barier i ograniczeń utrudniających funkcjonowanie ucznia i jego uczestnictwo w życiu przedszkola, szkoły i placówki, udzielaniu pomoc psychologiczno – pedagogicznej.
Drodzy uczniowie, jeśli:
- macie jakiś problem i nie wiecie jak go rozwiązać,
- chcielibyście porozmawiać o swoich trudnościach,
- czujecie się nieszczęśliwi lub coś Was dręczy, niepokoi, smuci,
- martwicie się sytuacją w domu rodzinnym,
- nie radzicie sobie w kontaktach z rówieśnikami, źle się czujecie w swojej klasie lub boicie się chodzić do szkoły,
- ktoś Wam dokucza, wyzywa, wyśmiewa, grozi,
- macie trudności w nauce,
- ktoś z Waszego otoczenia ma problem i czujecie, że potrzebuje pomocy,
- często boli Was głowa, brzuch chociaż jesteście zdrowi, macie problem z kontrolowaniem agresji,
- zrobiliście coś, czego bardzo żałujecie,
- jesteście nieśmiali i bardzo chcielibyście to zmienić,
- lub po prostu chcielibyście z kimś porozmawiać, opowiedzieć o czymś, zwierzyć się, poradzić lub pochwalić się swoimi sukcesami.
Drodzy rodzice/opiekunowie, jeśli:
- martwi Was zachowanie Waszego dziecka,
- niepokoją Was jego wyniki w nauce,
- nauczyciele zwracają uwagę, że z Waszym dzieckiem się coś dzieje (ma problemy z koncentracją uwagi, trudności w nauce, łatwo wpada w złość, jest lękliwe, wycofane),
- zachowanie Waszego dziecka nagle się zmieniło, a nie wiecie dlaczego,
- dziecko ma trudności w relacjach z innymi dziećmi,
- Wasze dziecko jest nieśmiałe, agresywne lub aroganckie i chcielibyście mu pomóc to zmienić,
- pojawiają się w Was trudne uczucia w stosunku do dziecka: zniecierpliwienie, niechęć, bezradność, smutek czy złość,
- pojawiają się w Waszym życiu problemy wychowawcze, rodzinne czy też jesteście trudnej sytuacji rodzinnej,
- pragniecie lepiej zrozumieć swoje dziecko,
- potrzebujecie porady czy konsultacji w ważnej dla Was sprawie czy też porady dotyczącej instytucji świadczących pomoc dziecku i rodzinie.
Drodzy nauczyciele, wychowawcy, jeśli:
- doświadczacie trudności w pracy z uczniem,
- zauważacie konflikt między uczniami w klasie,
- klasa jest mało zgrana lub występują problemy wychowawcze,
- potrzebujecie porady, wsparcia emocjonalnego lub szukacie nowych form pomocy, które mają swoje źródło w psychologii.
Wioletta Zbrożyna
10 października – Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego
To dzień, w którym warto się zastanowić nad sobą i swoim samopoczuciem.
Rozejrzyjcie się wokół siebie może ktoś z Waszych kolegów/koleżanek potrzebuje pomocy? Czasem spokojna, życzliwa rozmowa z drugim człowiekiem to już niezwykła pomoc.
„Człowiek nie pozbędzie się tego o czym milczy, aby rozstać się z jakimś bólem trzeba o tym mówić,,
J.L Wiśniewski
Dlatego bardzo często wystarczy z kimś zwyczajnie pobyć, poświęcić mu swój czas, wysłuchać go i powiedzieć tylko, rozumiem. To tak mało i tak wiele.
A czasem bywa tak, że potrzebujemy pomocy i wtedy możemy się zwrócić do wychowawcy, pedagoga szkolnego, psychologa szkolnego i nauczyciela któremu ufamy.
Oto kilka wskazówek jak zadbać o swoje zdrowie psychiczne:
- Bądź aktywny – uprawiaj sport, spaceruj, ćwicz.
- Zdrowo się odżywiaj.
- Dbaj o regularny sen – wysypiaj się.
- Dbaj o relacje z innymi -spotykaj się z koleżankami i kolegami.
- Myśl dobrze o sobie i bądź życzliwy dla innych.
- Nie porównuj się z innymi,
- Pozwól sobie na odpoczynek i relaks
- Rób to, co lubisz – pielęgnuj swoje pasję.
- Stawiaj sobie wyzwania.
- Ucz się nowych rzeczy.
- Proś o pomoc.
- Mów o swoich uczuciach.
- Śmiej się.
- Doceniaj drobiazgi i małe sukcesy.