Emocje odgrywają ważną rolę w życiu każdego człowieka.

 W okresie przedszkolnym następuje intensywny rozwój dziecka, w tym rozwój emocjonalny.

 Dzieci poznają, identyfikują i wyrażają emocje, przez co bogaci się ich życie emocjonalne.

Dziecko, które w okresie edukacji elementarnej nie radzi sobie z emocjami, w magiczny sposób nie wyrośnie z problemu. Problem z upływem czasu zaczyna się zaostrzać.

 To ważne, by uświadomić sobie, że stymulowanie rozwoju emocjonalnego dziecka to obowiązkowe i świadome działanie dorosłych, nakierowane na wspieranie rozwoju dziecka.

Narzędzia i umiejętności w jakie wyposażymy nasze dziecko dzisiaj, będzie doskonaliło  i wykorzystywało przez resztę swojego życia- również w dorosłości.

 Umiejętność panowania nad emocjami może wpływać na radzenie sobie z trudnościami, a także na odniesienie sukcesu w życiu zawodowym i prywatnym.

Jak wspierać rozwój emocjonalny dzieci?

1. Poszerzać SAMOŚWIADOMOŚĆ dziecka, czyli wiedzę o tym, co odczuwa w danej chwili.

– rozróżniać i nazywać podstawowe emocje, takich jak radość, smutek, złość, strach, wstręt, wstyd oraz zapoznawać z emocjami pochodnymi, np. rozczarowanie, nuda, zniecierpliwienie itp.

– pomóc dziecku w poznawaniu siebie i skutecznych sposobów wyciszenia, uspokojenia,

– uczyć komunikowania własnych potrzeb i emocji,

– dzielić się własnymi doświadczeniami związanymi z przeżywaniem różnych emocjonujących sytuacji oraz zachęcać dzieci do dzielenia się wrażeniami, emocjami, np. W co dzisiaj się bawiłeś w przedszkolu/ szkole? Jak Ci się podobało przedstawienie? Co cię zasmuciło?itp.

– umożliwiać wyrażanie emocji przy użyciu różnych form wyrazu-  malowanie, taniec, wcielenie się w role- gesty, mimika itp.

– uczyć identyfikować emocje u innych osób na podstawie mowy ciała (obrazki, zdjęcia, sytuacje z życia),

– modelować, czyli dawać dobry przykład wyrażania i radzenia sobie z emocjami, np.  weź głęboki oddech albo trzy, policz do 10, itp.

2. Uczyć  SAMOKONTROLI czyli  panowania nad emocjami.

– akceptować uczucia dziecka, co nie oznacza akceptacji negatywnych zachowań, np. Widzę, że się złościsz. Każdy czasem się złości, jednak nie zgadzam się na …

– zawierać umowy z dzieckiem dotyczące pożądanych zachowań i sukcesywnie o nich przypominać, np. umawialiśmy się, że zwracamy się do siebie miło, pomagamy sobie w codziennych obowiązkach itp.  

–  uczyć radzenia sobie z trudnymi emocjami jak złość, smutek, zniecierpliwienie, strach, np. poprzez czytanie bajek, opowiadań, rozmowę,

– wspólne z dzieckiem poszukiwać sposobów, które pozwalają mu się wyciszyć, np. poprzez przytulanie, liczenie do 10, kolorowanie, wyciszenie w specjalnie stworzonym przez dziecko miejscu, zabawę ciastoliną i inne.

-wykorzystywać ćwiczenia relaksacyjne, naukę prawidłowego oddychania, słuchanie muzyki relaksacyjnej.

1. Rozwijać MOTYWACJĘ czyli dążenie do celów pomimo niepowodzeń i porażek.

– pomagać dziecku w poznawaniu siebie, swoich preferencji, talentów, zainteresowań, mocnych i słabych stron,

– uczyć autoprezentacji oraz umiejętności wypowiadania własnego zdania. np. poprzez pytania pełne ciekawości: Co o tym sądzisz? Jak się z tym czujesz? Jaki masz pomysł na rozwiązanie?

– stosować zachęty do działania, obdarzać dziecko uwagą, doceniać wysiłek włożony w pracę, np. widzę, że włożyłeś dużo pracy w kolorowanie tego obrazka, powinieneś być z siebie dumny itp.

– budzić motywację wewnętrzną czyli ograniczyć kary i nagrody. Zwracać uwagę dzieci na ich własne pragnienia i uczucia, tym samym budzić wewnętrzną motywację, np. Czy tobie podoba się ten rysunek? Co chciałbyś zmienić? Czy jesteś zadowolony z występu?itp.

– budzić poczucia sprawstwa, wiary we własne siły i możliwości, np. wierzę w ciebie, spróbuj, trzymam kciuki itp.

1. Wzbudzać i uczyć EMPATII czyli wyczuwania uczuć innych osób, umiejętności spojrzenia na sytuację z ich punktów widzenia.

– okazywać empatię- empatycznie reagować na emocje oraz potrzeby  innych osób;

– uczyć szacunku do uczuć i emocji innych osób; nie wyśmiewać,

– uwrażliwiać na potrzeby innych ludzi i niesienia pomocy potrzebującym, np. poprzez udział w akcjach charytatywnych, pomoc osobom słabszych, starszym, niepełnosprawnym,

1. Rozwijać UMIEJĘTNOŚCI SPOŁECZNE czyli umiejętności nawiązywania  i podtrzymywania kontaktów z innym.

– zapewnić dziecku kontakt z rówieśnikami,

– rozróżniać i nazywać pozytywne i negatywne zachowania społeczne,

– zawierać umowy,  odwoływać się do nich,

– używać zwrotów grzecznościowych w domu i poza nim,

– reagować na występujące zachowania niepożądane- poszukiwać skutecznych rozwiązań, w razie potrzeby zapytać, np. wychowawcę,

– rozwijać umiejętności współzawodnictwa, według zasad zdrowej rywalizacji, np. poprzez wspólne gry planszowe, itp.

Polecane książki dla rodziców:

• Faber J., Jak mówić, żeby maluchy nas słuchały. Poradnik przetrwania dla rodziców dzieci w wieku 2-7 lat,
• Nelsen J., Pozytywna dyscyplina dla przedszkolaków,
• Shanker S., Self-Reg. Jak pomóc dziecku (i sobie) nie dać się stresowi i żyć pełnią możliwości,
• Sobkowiak M., Przedszkolak w świecie emocji. Rozwój emocjonalny dziecka,
• Żuczkowska Z.A., Dialog zamiast kar,

Polecane strony internetowe:

• https://dziecisawazne.pl
• https://emocjedziecka.pl
• https://pozytywnadyscyplina.pl

Polecane książki dla dzieci:

• Filliozat I., Limousin V., Veille E., Akceptuję, co czuję. Moje Emocje,
• Kasdepke G. Wielka księga uczuć,
• Świat Emocji, kolekcja książek Hachette,
• Huebner D., Co robić, gdy się złościsz. Techniki zarządzania złością,
• Stążka- Gawrysiak A., Self- Reg. Opowieści dla dzieci o tym, jak działać, gdy emocje biorą górę.