Gmina Brody przyłączyła się do projektu Radia ,,Eska – Razem przeciw depresji”. Jest to edukacyjna kampania społeczna o zdrowiu psychicznym dzieci i młodzieży . Jej celem jest zwrócenie uwagi na zjawisko depresji w grupach wiekowych, które w potocznej świadomości, nie są kojarzone z tą chorobą. Dorośli bardzo często bagatelizują objawy depresji u swoich dzieci, wychodząc z założenia, że nie mogą one mieć przecież poważnych problemów. Zwykle traktują je jako zachowania wynikające z wieku dojrzewania lub jako efekt buntowania się przeciw stawianym granicom i oczekiwaniom. Niestety problem depresji wśród najmłodszych wciąż się pogłębia, stawiając przed rodzicami, opiekunami i nauczycielami coraz większe wyzwania. W związku z tym bardzo ważne jest, by wiedzieć na temat tej choroby jak najwięcej, tym bardziej, że w odniesieniu do dzieci  i młodzieży ma ona nieco inne oblicze niż w przypadku dorosłych.

Według Narodowego Funduszu Zdrowia liczba niepełnoletnich pacjentów leczących się na zaburzenia lękowe oraz depresyjne wzrosła w ciągu ostatnich lat o 120%. Objawy tych zaburzeń są inne u dzieci niż u dorosłych Jak podaje najnowszy raport UNICEF (Keeley i in. 2021) na temat dobrostanu dzieci i młodzieży (stworzony na podstawie badań w 21 krajach na świecie), ponad 13% nastolatków w wieku 10–19 lat mierzy się ze zdiagnozowanymi zaburzeniami psychicznymi. To blisko 86 milionów młodych ludzi w wieku 15–19 lat i 80 milionów w wieku 10–14 lat na całym świecie. Przywołane liczby dowodzą, jak poważny jest to problem.

Nie jest łatwo zdiagnozować depresję u dzieci i młodzieży, ponieważ jej objawy mogą być traktowane jako normalne zmiany emocjonalne i psychologiczne zachodzące wraz z rozwojem dziecka i wkraczaniem w kolejne fazy dorastania. Do głównych jej objawów zalicza się smutek, poczucie beznadziejności i zmiany nastroju. Oznaki i objawy depresji u dzieci obejmują również wycofanie społeczne, rozdrażnienie lub złość oraz napady agresji. Pojawiają się zmiany w apetycie, brak koncentracji na codziennych czynnościach, zaburzenia snu, zmęczenie i niska energia. Oczywiście objawy nie są obligatoryjne we wszystkich przypadkach. Każdy przypadek powinien być więc rozpatrywany indywidualnie.

Należy podkreślić, że depresję u młodzieży i nastolatków może zdiagnozować tylko lekarz-psychiatra. Bardzo ważne jest wczesne skierowanie do specjalisty i zapewnienie wsparcia psychologa,  gdyż  ma to zasadniczy wpływ na skuteczność leczenia.

Rodzice i nauczyciele mogą jednak wcześniej dostrzec zachowana wskazujące na możliwość wystąpienia depresji. Zwykłe, ale zbyt częste,  „pokładanie się” na ławce, „snucie się” czy nadmierna senność, powinny obudzić czujność. Uczniowie bardzo często zgłaszają przewlekłe zmęczenie i brak chęci do wszystkiego. Jednak depresja w tym wieku to również zachowania objawiające się pobudzeniem psychoruchowym, nerwowością, nadmiarem energii i brakiem umiejętności skupienia się. Te objawy nie kojarzą się z depresją, która u nastolatków przebiega zupełnie inaczej. W związku z tym rodzice długo nie dostrzegają choroby, szukają innych przyczyn zachowania dziecka, albo bagatelizują diagnozę.

Przyczyny depresji również są różnorodne. Najczęściej są to trudności rodzinne, stresujące doświadczenia życiowe, negatywny sposób postrzegania świata, obniżona samoocena, wykorzystywanie fizyczne lub emocjonalne, nadużycia lub zaniedbania ze strony rodziców, historia rodzinna depresji lub innych problemów ze zdrowiem psychicznym, traumatyczne wydarzenie, problemy w szkole, choroby i problemy zdrowotne.

W przypadku podejrzenia depresji należy z dzieckiem spokojnie porozmawiać i pozwolić mu na opowiedzenie o własnych odczuciach. Ważne jest, by nie krytykować i nie osądzać. Dziecko powinno poczuć się bezpiecznie. Jeśli niepokojący stan trwa dłużej niż dwa tygodnie konieczna jest wizyta u specjalisty – psychologa lub psychiatry.

Najważniejszym działaniem mającym na celu pomoc dziecku z depresją jest wsparcie go w jego trudnościach. Należy wykazać się zrozumieniem jego problemów i emocji, obdarzyć go empatią, zachęcać do rozmowy i opowiedzenia o swoich uczuciach.

Depresja u dzieci i młodzieży jest problemem, który będzie przyjmował coraz większe rozmiary. Wymaga czujności dorosłych i wieloaspektowego podejścia. Tylko wczesne zauważenie niepokojących sygnałów zapewni dziecku odpowiednie wsparcie  i pomoc. Dlatego zachęcam do zapoznania się z materiałami w poniższych linkach:

https://www.eska.pl/razemprzeciwdepresjigminabrody/

https://www.eska.pl/razemprzeciwdepresji/

Wioletta Zbrożyna